Kościoły Gminy Nowa Ruda
Bartnica
Kościół w Bartnicy to dość nowa budowla, z 2012 roku. Nosi wezwanie św. Jana Pawła II i jest dumą małej wioski liczącej 175 mieszkańców. Wznieśli oni budynek własnymi rękami, przy pomocy darczyńców. Z historią kościoła w Bartnicy łączy się ciekawy wątek.
Bożków
Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z 1355 r. Na tym miejscu stała prawdopodobnie budowla drewniana. Kościół pw. św. Ap. Piotra i Pawła w swojej pierwotnej formie został wybudowany w 1704-1708 r. Został ufundowany przez właściciela Bożkowa Johanna Franza von Götzena, po tym jak po wojnie trzydziestoletniej stał się tylko kościołem filialnym. Nowa barokowa świątynia stanęła na miejscu starej – drewnianej. Jedyną pozostałością po poprzedniej budowli jest kamienny mur, który okala budynek. Najcenniejszym okazem w kościele jest ambona w kształcie łodzi pochodząca z XVIII wieku, wykonana przez Ludwika Jasche.
Czerwieńczyce
Kościół pw. św. Bartłomieja w Czerwieńczycach jest wzmiankowany jeszcze wcześniej, niż kościół w Bożkowie, lecz pierwsza pewna data podająca nazwę patrona świątyni pochodzi z 1497 r. W XVI wieku świątynia była bogato wyposażona, co nie było spotykane w kościołach wiejskich. Budynek przeszedł dwie przebudowy, a swój obecny barokowy kształt w niemal niezmienionej formie posiada od 1794 r. W pobliżu kościoła znajduje się budynek bramny pochodzący z czasów gotyckich, pierwszej świątyni.
Dzikowiec
Kościół pw. św. Marcina w Dzikowcu datowany jest na XIV wiek. Dwa wieki później, podobnie jak kościół w Czerwieńczycach, był już bogato uposażony i posiadał trzy ołtarze. Wiek XVII był dla budowli czasem rozkwitu i przebudowy, ale także świadkiem przykrego wydarzenia. W 1690 roku w kościele wybuch pożar, który strawił jego znaczną część. Świątynię sukcesywnie odbudowywano wraz z początkiem kolejnego stulecia, tym razem w stylu barkowym. Jedyną pamiątka po starej budowli jest dzwon z 1629 r.
Jugów
Kościół pw. św. Katarzyny w Jugowie swój początek, tak jak inne w regionie, ma w XIV wieku. Lecz od tego momentu do początku XVIII wieku ciężko odnaleźć jakieś wzmianki. Wiadomo że należał najpierw do parafii w Nowej Rudzie, a następnie - Ludwikowic Kł. Murowaną barokową świątynię wzniesiono tu w pierwszym kwartale XVIII wieku dzięki rodzinie Stillfriedów. Kościół zasadniczą przebudowę przeszedł w 1909-1910 roku, kiedy dobudowano nawy boczne. W tej formie funkcjonuje do dziś.
Koszyn
Kościół w Koszynie zbudowano w 2006 roku, cztery lata później przeszedł konsekracje. Wcześniej mieszkańcy wsi uczęszczali do kościoła w Bożkowie. Świątynia jest pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy.
Krajanów
Początki świątyni w Krajanowie sięgają XV wieku, natomiast pierwsze wzmianki o patronie - św. Jerzym i murowanej budowli barokowo-renesansowej, pochodzą z końca wieku XVI. Na uwagę zasługują Krajanowskie dzwony. Obecnie jest jeden, ale kiedyś były dwa. Dzwony przeszły burzliwą historię, rekwirowano je na nowo zawieszano, a nawet zakopano na jakiś czas. Obecnie świątynia jest prostą budowlą ze skromnym barkowym wystrojem. Pośród rzeźb znajduje się jedna gotycka z XV wieku, przedstawiająca Matkę Boską z Jezusem. Warto zwrócić uwagę na boczny ołtarz Czternastu Świętych Wspomożycieli, za pośrednictwem których szczególnie często wstawiano się w czasach chorób i klęsk. Nie można także przejść obojętnie przez przykościelny cmentarz. Znajdują się tu liczne nagrobki i pomniki, a najstarsze z nich pochodzą z XVIII w.
Ludwikowice Kłodzkie
Historia pierwszego kościoła w Ludwikowicach jest o wiele młodsza od pozostałych na terenie gminy Nowa Ruda. Budowla ewangelicka datowana jest na 1590 r. Pierwszą murowaną świątynię wzniesiono na początku XVIII wieku za sprawą Stillfriedów. Pod koniec XIX wieku kościół przeszedł przebudowę. Większość zabytków pochodzi z właśnie z okresu neoromańskiego, w tym figura patrona świątyni św. Michała Archanioła. Na wyposażeniu kościoła znajdują się dzieła z różnych okresów historycznych.
Nowa Wieś Kłodzka
Kościół w Nowej Wsi pochodzi z końca XVIII wieku. Pierwotnie była to kaplica, która miała spełniać rolę kościoła. Mieszkańcy wioski musieli do tej pory uczęszczać do kościoła w pobliskich Czerwieńczycach. Budowla przeszła znaczącą przebudowę w 1889 roku i z małej kapliczki stała się okazałą świątynią neobarokową z elementami neoromańskimi. Większość wyposażenia budynku pochodzi z XIX wieku, poza konfesjonałem oraz malowidłami naściennymi z wcześniejszego okresu. Obecnie jest to kościół filialny parafii w Srebrnej Górze nosi wezwanie Podwyższenia Krzyża Świętego.
Przygórze
Historia świątyni w Przygórzu sięga czasów sprzed II Wojny Światowej, gdy w 1938 roku postanowiono postawić budynek w liczącej w tamtym czasie 900 mieszkańców wsi. Wcześniej ludzie uczęszczali do kościoła w Woliborzu. Wyposażenie pochodzi z kaplicy kłodzkiego liceum, która w wówczas została zamknięta przez władze hitlerowskie. Tak w 1939 roku stanął kościół pw. św. Barbary. Po wojnie świątynia została wyremontowana oraz zmieniono jej patrona na Matkę Boską Częstochowską. W latach 90tych zmieniono wezwanie na Podwyższenia Krzyża Świętego.
Sokolec
Kościół w Sokolcu został wzniesiony w 1785 roku, jako skromną budowlę z cechami barokowymi. Pod koniec XIX wieku świątynię postanowiono rozbudować. W tym celu zburzono wcześniej postawione kaplice i empory. Większość wyposażenia pochodzi z okresu baroku, ołtarz natomiast jest nowszy i przedstawia figurę św. Marcina, patrona kościoła. W 1985 roku w świątyni wybuchł pożar, który pochłonął miedzy innymi organy oraz ołtarz, na którego miejscu postawiono nowy, wykonany przez Józefa Puffa ludowego rzeźbiarza. W oryginalnym stanie zachował się lewy ołtarz boczny z pietą z 1490 roku.
Świerki
Początki świątyni w Świerkach sięgają 1560 roku. Na początku XVII wieku, dzięki pomocy von Stillfrieda z Nowej Rudy, mieszkańcy wsi, którzy byli protestantami, postawili murowaną budowlę. W 1754 roku na miejscu starej wzniesiono nowy barokow kościół. Większość wyposażenia stanowi pozostałość po poprzedniej świątyni, w tym ołtarz główny z czasów budowy z XVII wieku. Ołtarz główny zdobi rzeźba św. Mikołaja, patrona kościoła, który przetrwał niemal w niezmienionym stanie do dziś. Jedyną większą zmianą była budowa wieży po pożarze z 1805 roku.
Włodowice
Historia kościoła we Włodowicach sięga już niemal 100 lat. Świątynię, przy niemałych problemach, wzniesiono w 1929 roku. Dotychczas mieszkańcy musieli udawać się na nabożeństwa do pobliskiej parafii w Nowej Rudzie. Jest to neobarokowa skromnie wyposażona budowla, której uposażanie było stale dodawane od momentu budowy. Z okresu powstania kościoła pochodzi ołtarz przedstawiający figury św. Elżbiety i Piotra Kanizjusza, patrona świątyni.
Wolibórz
Początki parafii w Woliborzu sięgają polowy XIV wieku. Na początku kolejnego stulecia wzniesiono już kościół murowany w stylu gotyckim. W połowie XVIII wieku świątynia przeszła przebudowę za sprawą pana wsi z rodu von Hemm. Z czasów barokowych pochodzą ołtarz i chrzcielnica. Z 1780 roku pochodzi najcenniejszy eksponat, ambona w kształcie łodzi bez masztu i żagla, wykonana w stylu barokowym. Po śmierci ostatniego właściciela z rodu von Hemm nastał okres patronatu rodu von Magnis. Za ich sprawą w latach 20. XIX wieku kościół przeszedł przebudowę. Znikła wtedy ostatnia pozostałość po pierwszej murowanej świątyni - portal późnogotycki, natomiast po starej budowli pozostała drewniana wieża którą w 1899 roku zastąpiono murowaną, neobarokową. Obecnie kościół nosi wezwanie św. Jakuba Starszego.
źródło: Tadeusz Bieda – „Wśród malowniczych wzgórz nad Wlodzicą”
fot. B.Adamska, J. Kaźmierczak